100-lecie Ligi Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

35. Czy wiesz, że Polski Czerwony Krzyż jest starszy od Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Krajowych Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (IFRC), która też w 2019 roku obchodzi swoje 100-lecie?

Jak się okazuje nie jesteśmy jedynymi wśród członków Ruchu Czerwonego Krzyża na świecie, którzy obchodzą 100-lecie swojego istnienia w 2019 roku. Sto lat temu powstała również Liga Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca – współcześnie nazwana Międzynarodową Federacją Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (IFRC) – której jesteśmy częścią jako stowarzyszenie krajowe. Ale to Polski Czerwony Krzyż jest starszy o…prawie pięć miesięcy.

Liga została założona w maju 1919 roku w Paryżu w następstwie pierwszej wojny światowej. Wojna wykazała potrzebę ścisłej współpracy między towarzystwami Czerwonego Krzyża, które poprzez swoją działalność humanitarną w obronie jeńców wojennych przyciągnęły miliony wolontariuszy i zbudowały spore doświadczenie. Zdewastowana Europa nie mogła pozwolić sobie na utratę takiego zasobu.

Z inicjatywą utworzenia nowej międzynarodowej organizacji wystąpił Henry Davison, przewodniczący Amerykańskiego Komitetu Czerwonego Krzyża, który zaproponował po zakończeniu wojny powołanie federacji krajowych stowarzyszeń czerwonokrzyskich. Międzynarodowa konferencja medyczna zainicjowana przez H. Davisona w Paryżu zaowocowała powstaniem 15 maja 1919 roku Ligi Towarzystw Czerwonego Krzyża, która została przemianowana w październiku 1983 r. na Ligę Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, a następnie w listopadzie 1991 r. na Międzynarodową Federację Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca.

Starając się o utworzenie Ligi H. Davison argumentował: „Powinien to być rzeczywisty, a nie tylko z nazwy Komitet Międzynarodowy, komitet, na którym będą przedstawiciele wszystkich krajów, zamiast, jak obecnie, komitet składający się z sympatycznych, ale nieco nieefektywnych gentlemanów genewskich. To, co nazywa się „międzynarodowym”, stało się raczej prowincjonalne … Nowa krew, nowe metody, nowe i bardziej wszechstronne spojrzenie, te rzeczy są konieczne”. Była to odważna krytyka, która jednak znalazła poparcie w środowisku międzynarodowym.

H. Davidson

Założycielami Ligi zostało pięć towarzystw krajowych: Wielka Brytania, Francja, Włochy, Japonia i Stany Zjednoczone. Liczba ta z czasem rosła – dziś Federacja zrzesza 191 uznanych krajów.

Pierwszym celem Ligi była poprawa zdrowia ludzi w krajach, które bardzo ucierpiały podczas czterech lat wojny. Nowo utworzona organizacja koncentrowała się na objęciu pomocą humanitarną ofiar sytuacji kryzysowych, które nie były spowodowane konfliktem zbrojnym – tym samym rozszerzała zakres działania Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża (ICRC, MKCK). Poza koordynacją działań ratunkowych spowodowanych klęskami żywiołowymi i katastrofami zdrowotnymi, misją Ligi było wspieranie stowarzyszeń krajowych w ich tworzeniu i rozwoju, zwłaszcza w czasie pokoju. Dodatkowo, oprócz udzielania pomocy ofiarom epidemii, klęsk żywiołowych (trzęsienia ziemi, powodzie i huragany) oraz klęsk głodowych, w pierwszych latach istnienia Ligi wyznaczono dwa bardzo ważne priorytety działania. Jednym z nich było promowanie zdrowia poprzez zapobieganie chorobom i rozwijanie szkolenia pielęgniarek i wolontariuszy. Drugą działalnością było stworzenie „młodego” Czerwonego Krzyża w ramach krajowych stowarzyszeń, objęcie dzieci i młodzieży różnymi kursami edukacyjnymi, a w rezultacie zaangażowanie ich w praktyczne działania pomocowe.

Utworzenie Ligi, jako dodatkowej międzynarodowej organizacji Czerwonego Krzyża, obok Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, nie obyło się bez kontrowersji. MKCK miał do pewnego stopnia uzasadnione obawy co do możliwej rywalizacji między obiema organizacjami. Założenie Ligi było postrzegane jako próba podważenia wiodącej pozycji MKCK w Ruchu oraz stopniowego przenoszenia zadań i kompetencji do wielostronnej instytucji. Drugim problemem był brak zgody na włączenie do Ligi towarzystw krajowych pokonanych państw w czasie I wojny, a mianowicie Niemiec, Austrii, Węgier, Bułgarii i Turcji, co było sprzeczne z zasadą uniwersalności MKCK.
Kwestie współistnienia między Ligą a MKCK zostały omówione podczas trzech kolejnych Międzynarodowych Konferencji Czerwonego Krzyża (1921, 1923, 1926). Statuty przyjęte w 1928 r. Na XIII Międzynarodowej Konferencji Czerwonego Krzyża w Hadze wyjaśniły i potwierdziły role każdego podmiotu.

Co ciekawe, pierwszą misją operacyjną Ligi było przeprowadzenie obserwacji stanu epidemii tyfusu w Polsce (1921 r.) oraz opracowanie i rozpowszechnianie materiałów informacyjnych w sąsiednich krajach, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się podobnych chorób epidemicznych. Pierwszą akcją na dużą skalę organizowaną przez Ligę była pomoc Japonii po trzęsieniu ziemi w 1923 roku, w którym zginęło około 200 000 osób, a niezliczona liczba rannych pozostała bez schronienia. Wtedy po raz pierwszy 35 krajowych stowarzyszeń Czerwonego Krzyża uczestniczyło we wspólnej akcji, w czasie której zebrano i przekazano rekordową sumę 277 milionów franków szwajcarskich na rzecz poszkodowanych.

Kim był H. Davison, inicjator powstania Ligi?
Henry Pomeroy Davison był amerykańskim bankierem i filantropem. Wraz z wejściem Stanów Zjednoczonych do wojny w 1917 roku, Davison został mianowany przewodniczącym Rady Wojennej Amerykańskiego Czerwonego Krzyża. W tym charakterze kierował kampanią, której celem było zdobycie wsparcia finansowego dla Czerwonego Krzyża. Davison szybko zarobił cztery miliony dolarów na finansowanie karetek pogotowia. Po zakończeniu wojny naciskał na utworzenie międzynarodowej organizacji koordynującej pracę różnych krajowych stowarzyszeń Czerwonego Krzyża. W oparciu o jego rekomendacje Towarzystwo Ligi Czerwonego Krzyża zostało założone 15 maja 1919 r. przez stowarzyszenia Wielkiej Brytanii, Francji, Japonii, Włoch i Stanów Zjednoczonych. Pierwszym przewodniczącym Ligi został sam H. Davison, który pełnił tę funkcję aż do swojej śmierci w 1922 roku.

16 września 1919 roku Liga przyjęła w skład swoich członków także swojego „starszego brata” (jakby na to nie patrzeć) – czyli Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża, które powstało w styczniu tegoż roku.

W docenieniu zasług twórcy Ligi ustanowiona została nagroda jego imienia. Nagroda im. Henry Davisona przyznawana jest wybitnym osobom lub stowarzyszeniom krajowym na każdym Zgromadzeniu Ogólnym Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (IFRC). Nagroda jest przyznawana za wyjątkowy wkład w urzeczywistnianie misji Federacji poprzez realizację pomocy na rzecz osób wymagających specjalnej troski albo poprzez inicjatywy mające na celu zwiększenie potencjału towarzystw krajowych i ich zdolności do wspólnej pracy.

Tak więc 15 maja 2019 będziemy świętować jubileusz razem z Federacją.

Możecie śledzić obchody jubileuszowe Federacji na ich stronie na FB International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies

Źródło: Małopolski Oddział Okręgowy PCK http://pck.malopolska.pl/

Okolicznościowe znaczki pocztowe

34. Czy wiesz, że w okresie po II wojnie światowej Poczta Polska towarzyszyła kolejnym rocznicom powstania Polskiego Czerwonego Krzyża wydając okolicznościowe znaczki pocztowe , koperty FDC lub inne druki pocztowe?

W obchody kolejnych rocznic powstania Polskiego Czerwonego Krzyża w okresie po II wojnie światowej włączała się także Poczta Polska, wprowadzając do obiegu okolicznościowe znaczki i druki pocztowe.

Po raz pierwszy uczczono 40-lecie PCK w 1959 roku emitując serię 3 znaczków o nominałach 40 groszy, 60 groszy i 2 złote 50 groszy. Na znaczkach  przedstawiono odpowiednio  pielęgniarkę z torbą sanitarną, pielęgniarkę z opatrunkiem w ręku oraz  podobiznę Henryka Dunanta oraz napisy: 15 -lecie  Czerwonego Krzyża PRL40-lecie PCK,  a na znaczku z H. Dunantem Stulecie Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Był też okolicznościowy datownik oraz tzw. koperta Pierwszego Dnia Obiegu (FDC, ang, first day cover – koperta z naklejonym znaczkiem wraz ze specjalnym stemplem przygotowanym na tę okazję wyemitowana w pierwszy dzień obiegu znaczka pocztowego).

Na 50-lecie PCK nie wydano znaczka, ale w 1969 roku pojawiła się okazjonalna koperta wg  projektu H. Matuszewskiej. Była to tzw. całostka pocztowa czyli druk pocztowy   opatrzony wydrukowanym na nim znakiem opłaty, upoważniający do uzyskania usługi pocztowej określonej taryfą pocztową. W miejscu na znak opłaty (znaczek) umieszczono  krzyż genewski złożony z napisów PCK, a na nim  hasło propagandowe: PCK uczy, pomaga, wychowuje.

60-lecie PCK minęło niestety w zasadzie bez echa, jeśli nie liczyć Krajowej Wystawy Filatelistycznej Polskiego Czerwonego Krzyża  w Łodzi w dniach 19-25 maja 1979 roku.  Organizatorami wystawy był Łódzki Zarząd PCK. Stoisko UPT. Łódź 1 w dniach 19 i 26 maja stosowało z okazji wystawy datownik okolicznościowy, a zwiedzający mogli  nabyć walory filatelistyczne w postaci koperty okolicznościowej i karty pocztowej z nadrukiem. Jak się jednak zdaje wydarzenie miało dość lokalny charakter, pomimo wysokiego poziomu prezentowanych w czasie wystawy zbiorów.

Na 70-lecie PCK  (1989 r) Poczta Polska stanęła na wysokości zadania i przygotowała szczególne wydawnictwo  tj. znaczek pocztowy, stempel i kopertę FDC. Na znaczku umieszczono krzyż genewski i gałązkę laurową wyrastającą z jego ramienia. Po trzydziestu latach znaczki z czerwonym krzyżem znów znalazły się w obiegu w całej Polsce. Jednakże po tym wydarzeniu  kolekcjonerzy gromadzący polskie walory filatelistyczne związane z naszą organizacją  musieli poczekać  na kolejną okazję następne  20 lat, aż do 90-lecia Polskiego Czerwonego Krzyża.

W 2009 r., na 90-lecie, ukazała się karta pocztowa wg projektu Marzanny Dąbrowskiej przedstawiająca cienie  grupy osób unoszących w górę ręce w geście radości.  Znaczka pocztowego jednak na tę  okoliczność  nie przygotowano. Pozostało z nadzieją czekać na kolejną rocznicę czyli 100-lecie.

18 stycznia 2019 roku zaprezentowany został komplet jubileuszowych walorów filatelistycznych: znaczek, stempel i koperta FDC. Znaczek pocztowy ma  wartość  3,20 zł i przedstawiono na nim krzyż genewski z obrysem obszaru Polski Północnej (Półwysep Helski). Autorem projektu jest Jan Konarzewski. Na kopercie FDC umieszczona została archiwalna fotografia z Krakowa przedstawiająca wyjazd kolumny sanitarnej krakowskiego oddziału PCK na pomoc powodzianom w Szczucinie w 1934 roku. Piękne wydawnictwo można od kilku dni nabywać we wszystkich okienkach /stoiskach filatelistycznych  Poczty Polskiej, do czego serdecznie Państwa zachęcamy.

Prezentując  dorobek filatelistyczny towarzyszący jubileuszom czerwonokrzyskim nie sposób nie wspomnieć przy tej  okazji  o pięknym wydawnictwie Poczty Polskiej z okazji 100-lecia Humanitarnych Konwencji Genewskich. W 1963 roku kolekcjonerzy  mogli cieszyć się nabywając znaczek pocztowy przedstawiający  stylizowaną lampkę oliwną i czerwony krzyż oraz kopertę  FDC wraz z okolicznościowym stemplem. Wydane zostały także inne walory  w postaci koperty oraz karty pocztowej.

Po II wojnie światowej w latach 1947 i 1977 wyemitowane zostały w Polsce także 2 inne znaczki pocztowe związane z Polskim Czerwonym Krzyżem. Wprowadzone zostały do obiegu  jednak bez związku z jakimikolwiek rocznicami czy szczególnymi wydarzeniami . Pojawiły się w celu popularyzowania działalności  naszej organizacji.. Na pierwszym znaczku  z 1947 roku przedstawiono siostrę PCK  podtrzymującą rannego żołnierza i idącego przed nimi chłopca, a w  1977 roku na projekcie umieszczono siostrę PCK pomagającą  starszej osobie.

Tematyka czerwonokrzyska jest bardzo popularna w filatelistyce. Każdego roku na całym  świecie emitowane są znaczki pocztowe, karty, koperty i inne przedmioty kolekcjonerskie.  Polscy filateliści posiadają bogate zbiory o tej tematyce, które chętnie pokazują na okolicznościowych wystawach. Największa wystawa czerwonokrzyskich znaczków w Polsce zorganizowana została na 60-lecie PCK w 1979 roku w Łodzi. Pozostaje mieć nadzieję, że w jubileuszowym roku 100-lecia PCK będziemy świadkami wielu wystaw prezentujących zbiory polskich hobbystów filatelistycznych,

Źródło: Małopolski Oddział Okręgowy PCK http://pck.malopolska.pl/

Współczesny Hymn Polskiego Czerwonego Krzyża

33. Czy wiesz, że współczesny hymn Polskiego Czerwonego Krzyża to utwór napisany pierwotnie jako pieśń dla młodzieży czerwonokrzyskiej?

Współczesny Hymn PCK to „Pieśń o Czerwonym Krzyżu” napisana w latach 60-tych przez Irenę Prusicką jako pieśń dla młodzieży czerwonokrzyskiej. Świadczy o tym także początek utworu, rozpoczynający się od słów: „Pókiś jest młody i szczęśliwy…”
Kim są autorzy utworu: Irena Prusicka – słowa i Aleksander Rostan – muzyka?

Irena Prusicka – Z zawodu tancerka, absolwentka Akademii Tanecznej Mary Wigman w Dreźnie. Tańczyła solo i z zespołem, prowadziła Szkołę Tańca Artystycznego w Warszawie. W 1939 roku jej mąż został zmobilizowany i wyjechał na front , niestety z wojny nie wrócił, został zamordowany w Katyniu. Samotnie wychowywała syna. Po wojnie poświęciła się działalności pedagogicznej, choreografii, dramaturgii i reżyserii. Miała dwie asystentury reżyserskie w Teatrze Narodowym, prowadziła teatry szkolne, młodzieżowe zespoły pieśni i tańca, nauczała rytmiki. Ale największe powojenne jej osiągnięcia to sztuki teatralne (głównie bajki muzyczne) adresowane przede wszystkim do dzieci i młodzieży. Wystawiały je znane polskie teatry, m.in. Teatr Powszechny w Warszawie, Nowy w Zabrzu, Polski w Bydgoszczy, im. Stefana Jaracza w Łodzi, Ludowy w Nowej Hucie. Wybrane bajki ukazały się dwukrotnie w formie książkowej.
Irena Prusicka pracowała z młodzieżą i pisała dla młodzieży – w naturalny sposób stała się więc autorką piosenki o Czerwonym Krzyżu, którą zaczęła śpiewać młodzież czerwonokrzyska.

Aleksander Rostan (zwracamy uwagę, że często błędnie jest podawane nazwisko kompozytora jako Rosłan) – kompozytor, współpracownik Ireny Prusickiej, autor muzyki do jej sztuk dla dzieci i młodzieży. Napisali razem kilka bajek muzycznych: „Baśń o śpiącej królewnie i błękitnej róży”, „Trzy pary pantofelków”, „Elżbietka w krainie baśni”, „Kopciuszek”

Z czasem „Pieśń o Czerwonym Krzyżu” zaczęła być śpiewana nie tylko przez młodzież, ale także przez dorosłych członków PCK i zyskiwała coraz bardziej na popularności. W 1989 roku delegaci IX Krajowego Zjazdu podjęli decyzję o nadaniu jej rangi Hymnu PCK.

Wykonanie muzyczne utworu znajdziesz tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=XyM6m0bbAOU

Na zdjęciach:
1. Irena Prusicka, autorka tekstu „Pieśni o Czerwonym Krzyżu”
2. Tekst wraz nutami.
3. Tekst z chwytami gitarowymi
4. Uchwała Krajowego Zjazdu nadająca „Pieśni o Czerwonym Krzyżu” rangę Hymnu PCK.

Źródło: Małopolski Oddział Okręgowy PCK http://pck.malopolska.pl/

Mareczki

32. Czy wiesz co oznacza nazwa “mareczki”?

Nazwa „mareczki” do dziś używana jest w wielu oddziałach PCK, choć nowych „mareczek” od kilku lat już nie ma. Popularne przez 100 lat w PCK „ mareczki” to papierowe znaczki o różnych nominałach, które były wklejane do legitymacji członkowskich jako potwierdzenie opłacenia składek. „Mareczkami” nazywano także znaczki dobroczynne, znaczki kwestarskie przypinane darczyńcom w czasie kwest.
Nazwa ma swoją prawie 100-letnią tradycję i pochodzi od nazwy waluty – marki polskiej. Marka polska była to waluta wprowadzona po odzyskaniu przez Polskę niepodległości od 15 stycznia 1920 roku. Wcześniej – od 1916 roku – marka była używana tylko na terenie Królestwa Polskiego. W wyniku reformy pieniężnej z 29 kwietnia 1924 roku marka polska została zastąpiona przez polskiego złotego.
„Mareczki” czyli znaczki z nominałami marek funkcjonowały w Czerwonym Krzyżu tylko przez 4 lata, a nazwa pozostała na kolejne 100!
Na zdjęciach jedne z pierwszych mareczek Czerwonego Krzyża oraz różne wzory „mareczek” w legitymacjach członkowskich PCK. O znaczkach dobroczynnych napiszemy w innej ciekawostce.
Na zdjęciach:
1- Mareczki , znaczki z nominałami marki polskiej, przed 1924 r.
2. Legitymacja członkowska z mareczkami z 1938 roku (składki miesięczne).
3. Legitymacja członkowska z mareczkami z 1946 roku (składki miesięczne).
4. Legitymacja członkowska z mareczkami z 1976 roku (składki roczne) .
5 – Mareczki z lat 60, 70-tych.
6. Współczesne „mareczki” na plakacie promującym członkostwo w PCK, 2019 rok

Źródło: Małopolski Oddział Okręgowy PCK http://pck.malopolska.pl/

Ratownicy Czerwonego Krzyża w czasie największych imprez sportowych

31. Czy wiesz, że ratownicy Czerwonego Krzyża od początku istnienia tej formacji służyli pomocą w czasie największych imprez sportowych kraju, w tym na przykład międzynarodowych zawodów narciarskich w Zakopanym?

Dziś grupy ratownictwa zabezpieczają duże imprezy masowe w tym mecze piłkarskie, biegi, koncerty sylwestrowe, pielgrzymki. W ostatnim roku byli także na największej imprezie kolarskiej w Polsce Tour de Pologne.
W okresie międzywojennym ratownicy PCK regularnie brali udział w zabezpieczeniu medycznym i udzielali pomocy narciarzom poszkodowanym w czasie zawodów narciarskich w Zakopanem.
Poniżej kilka zdjęć naszych ratowników w czasie pracy oraz fotografie z zawodów narciarskich z okresu międzywojennego. Zdjęcia pochodzą z okresu, kiedy nie było jeszcze kolejki na Kasprowy Wierch i narciarze podchodzili nas start pieszo. Zwróćcie także uwagę na niezwykłą modę narciarską.

1, 2. Ratownicy PCK służą pomocą narciarzom w czasie międzynarodowych zawodów w Zakopanem, 1939r
3. Uczestnik zawodów narciarskich pokonuje trasę slalomu 1935 r, Źródło NAC 1-M-1458-74
4. Góralka leje z bańki mleko do szklanki narciarza, Międzynarodowe Zawody Narciarskie o Mistrzostwo Polski w Zakopanem 1935 r, Źródło NAC 1-M-1458-42
5. Zawodnicy w drodze na start na Hali Kondratowej, Międzynarodowe Zawody Narciarskie o Mistrzostwo Polski w Zakopanem 1935 r, Źródło NAC 1-M-1458-48
6. Międzynarodowe Zawody Narciarskie FIS o Mistrzostwo Środkowej Europy w Zakopanem 1929 r, Grupa angielskich narciarzy. Źródło NAC 1-M-1451-7

Źródło: Małopolski Oddział Okręgowy PCK http://pck.malopolska.pl/



Verified by MonsterInsights