Zabieg pobrania krwi lub jej składników musi być bezpieczny dla dawcy a przetoczenie uzyskanej krwi lub jej składników bezpieczne dla biorcy. Z wymienionych powyżej przyczyn istnieją sytuacje kiedy dawca (kandydat na dawcę) nie może oddawać krwi ani jej składników i zostaje zdyskwalifikowany na stałe lub czasowo.
Czas trwania dyskwalifikacji jest uzależniony od jej przyczyny.
Pamiętaj !
Nie oddawaj krwi, jeżeli przez ryzykowne kontakty lub zachowania, naraziłeś się na niebezpieczeństwo. Pomimo wprowadzenia najnowszych testów wykrywających wirusy ciągle istnieje jeszcze ryzyko, że w początkowej fazie zakażenia ilość wirusa jest tak niewielka, że wyniki wirusologiczne jeszcze go nie wykryją a pobrana w tym okresie krew zarazi drugiego człowieka.
Ryzyko stwarzają:
1. Wcześniej lub aktualnie stosowane narkotyki w postaci zastrzyków.
2. Kontakty seksualne z osobami stosującymi narkotyki w postaci zastrzyków.
3. Kontakty seksualne z wieloma partnerami/partnerkami.
4. Kontakty seksualne z partnerem/partnerką, których znasz od niedawna.
5. Kontakty seksualne w celu zarobkowym.
6. Kontakty seksualne z osobami, u których testy w kierunku AIDS, kiły lub żółtaczki zakaźnej B lub C wypadły dodatnio.
Nie można oddawać krwi czasowo:
◊ Po przebyciu chorób zakaźnych, takich jak:
– grypa, infekcje grypopodobne, gorączka powyżej 38ºC: 2 tygodnie po ustąpieniu objawów
– mononukleoza zakaźna: 6 miesięcy od czasu wyzdrowienia,
– toksoplazmoza: 6 miesięcy od daty wyleczenia,
– rzeżączka: 12 miesięcy od zakończenia leczenia,
– gruźlica: 2 lata od daty potwierdzonego wyleczenia,
– bruceloza i gorączka Q: 2 lata od potwierdzenia wyleczenia,
– gorączka reumatyczna: 2 lata od ustąpienia objawów, jeżeli nie nastąpiła przewlekła choroba serca,
– zapalenie szpiku: 2 lata od potwierdzonego wyleczenia,
◊ po szczepieniu, w zależności od rodzaju szczepionki czas dyskwalifikacji wynosi:
– 48 godzin od szczepienia przeciw: cholerze, durowi brzusznemu, krztuścowi, durowi plamistemu, wściekliźnie, kleszczowemu zapaleniu mózgu, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A
– 48 godzin od przyjęcia anatoksyny błonicowej i tężcowej,
– 1 tydzień od szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (bez kontaktu z chorobą)
– 3 miesiące po biernym uodpornieniu surowicami odzwierzęcymi,
– 4 tygodnie od szczepienia szczepionkami z osłabionymi bakteriami i wirusami przeciw BCG (gruźlica), odrze, różyczce, śwince, żółtej febrze
◊ przez 6 miesięcy po narażeniu na niebezpieczeństwo zarażenia chorobami przenoszonymi przez krew, np. po:
– badaniu endoskopowym przy użyciu fiberoendoskopu, (np. gastroskopia, kolonoskopia, artroskopia).
– kontakcie z obcą krwią (kontakt śluzówki z krwią, ukłucie igłą)
– przetoczeniu składników krwi,
– przeszczepie ludzkich komórek lub tkanek,
– dużym zabiegu chirurgicznym,
– tatuażu lub przekłuciu części ciała,
– akupunkturze, chyba że została wykonana przez wykwalifikowanego lekarza przy użyciu jałowych i jednorazowych igieł,
– narażeniu na ryzyko z powodu bliskiego kontaktu w warunkach domowych z chorymi na wirusowe zapalenie wątroby
◊ po powrocie z:
– krajów o wysokiej zachorowalności na AIDS (np. Afryka Środkowa i Zachodnia, Tajlandia) – 6 miesięcy od powrotu,
– krajów, w których endemicznie występują choroby tropikalne – 6 miesięcy od powrotu
terenu, gdzie występują przypadki przeniesienia Wirusa zachodniego Nilu (WNV) na ludzi – 28 dni, w celu zapoznania się z aktualną sytuacją epidemiologiczną zapraszamy na stronę ECDC ,
z rejonów, gdzie endemicznie występuje malaria (jeśli nie wystąpiły w tym okresie objawy choroby) – 12 miesięcy od powrotu,
◊ podczas przyjmowania leków
– okres dyskwalifikacji jest różny w zależności od choroby i rodzaju przyjmowanych leków,
– w przypadku zażywania aspiryny lub innych leków zawierających kwas acetylosalicylowy, krew można oddać po upływie 3 dni od ostatniego zażycia,
– brak dyskwalifikacji jest w przypadku przyjmowania: witamin, doustnych leków antykoncepcyjnych oraz leków hormonalnych stosowanych w okresie menopauzy.
◊ Inne
– 7 dni po zabiegu usunięcia zęba, leczeniu przewodowym i innych drobnych zabiegach chirurgicznych
– okres miesiączkowania i do 3-ech dni po zakończeniu
– ciąża i okres karmienia piersią oraz 6 miesięcy po porodzie lub po zakończeniu ciąży.
– cały okres pobytu w zakładzie karnym i 6 miesięcy po jego opuszczeniu
– kontakt z chorobami zakaźnymi – na czas równy inkubacji danej choroby (zwykle 4 tygodnie).
Na stałe dyskwalifikują dawcę:
◊ choroby zakaźne:
– żółtaczka zakaźna (WZW B, WZWC ), a także przebycie w przeszłości żółtaczki o niejasnej przyczynie,
– HTLV, malaria, babeszjoza, leiszmanioza, gorączka Chagasa (Trypanosoma cruzi), ozena, promienica, tularemia, Kala Azar (leiszmanioza trzewna), przewlekła postać gorączki Q.
– Osoby, które w dowolnym okresie życia nieprzerwanie co najmniej 6 miesięcy zamieszkiwały na terenach endemicznego występowania malarii u których nie wykonano badań w kierunku malarii.
– kiła
◊ aktywne, przewlekłe lub nawracające choroby:
– układu krążenia, np.: wady serca, niewydolność krążenia, choroba wieńcowa, znacznego stopnia miażdżyca, stan po — zawale mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca)
– układu nerwowego np. padaczka, choroby psychiczne, stan po udarze mózgu
– układu pokarmowego
– układu oddechowego, np. astma
– układu moczowo-płciowego i nerek
– układu immunologicznego
– układu endokrynnego, Np.: cukrzyca, choroby tarczycy choroby metaboliczne
– choroby krwi i układu krwiotwórczego
– choroby skóry np. łuszczyca, sclerodermia
– choroby układowe np. kolagenozy
– nowotwory złośliwe
◊ nosiciele wirusa HIV oraz chorzy na AIDS
◊ osoby należące do grupy wysokiego ryzyka zakażenia się wirusem HIV (np. narkomani, osoby uprawiające prostytucję)
◊ alkoholicy i lekomani
◊ stosowanie leków domięśniowo lub dożylnie nie przepisanych przez lekarza
◊ choroba Creutzfelda – Jakoba
◊ osoby u których wykonano w przeszłości przeszczep rogówki lub opony twardej albo były leczone preparatami uzyskanych z ludzkich przysadek
◊ osoby, które przebywały w okresie od 01.01.1980r do 31.12.1996r dłużej niż 6 miesięcy w Wielkiej Brytanii, Francji, Irlandii
◊ przetoczenie krwi lub jej składników na terenie Wielkiej Brytanii, Francji lub Irlandii po 01.01.1980
◊ zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych
Źródło: Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Bydgoszczy
Zobacz podstawowe informacje na temat krwiodawstwa:
– Kto może oddać krew?
– Gdzie można oddać krew?
– Kto nie może oddać krwi?
– Droga dawcy
– Metody pobierania krwi
– Przywileje i uprawnienia dawców krwi
– Odznaki i odznaczenia
– Ważne dokumenty